Βασικό μέλημα του πνευματικού ανθρώπου είναι να απελευθερωθεί από τους κοινωνικούς προγραμμα-τισμούς και τις υποβολές που έχει δεχτεί από τους γονείς, τους φίλους, το περιβάλλον εν γένει.
Αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, είναι μάλλον ένα γιγάντιο έργο, καθώς πολλοί από αυτούς τους προγραμμα-τισμούς βρίσκονται βαθιά μέσα στο είναι μας, στην δομή της ψυχοφυσιολογίας μας.
Πρώτο στάδιο, λοιπόν, είναι να συνειδητοποιήσουμε πότε λειτουργούμε βάσει προγραμματισμών και όχι βάσει της αλήθειας μας.
Μπορεί, ας πούμε, να έχουμε επιλέξει μια δουλειά όχι επειδή μας ταιριάζει, αλλά λόγω των υποβολών και των φιλοδοξιών των γονιών μας. Ή μπορεί να διαμορφώνουμε αντιλήψεις που μας έχουν επιβάλλει ασυνείδητα οι γονείς και η κοινωνία, όπως το ότι για να θεωρηθείς επιτυχημένος πρέπει να αποκτήσεις χρήματα, οικογένεια, παιδιά κ.λπ. Αυτές είναι μερικές από τις πιο χονδροειδείς και προφανείς υποβολές και προγραμματισμούς. Υπάρχουν όμως και πιο υπόγειες υποβολές και προγραμματισμοί όπως, λόγου χάριν, η ιδέα που μπορεί οι γονείς να μας πέρασαν ότι δεν αξίζουμε σαν άνθρωποι ή προγραμματισμοί μέσα στην οικογένεια μίσους, ζήλιας, κακίας, χειραγώγησης ή του να είσαι θύμα, αδύναμος κ.λπ. Οι προγραμματισμοί αυτοί μπορεί να προέρχονται ακόμα και από μακρινούς προγόνους, παππούδες και προπαππούδες.
Πολλές φορές οι σημαντικότερες εσωτερικές συγκρούσεις που βιώνουμε, είναι μεταξύ των κατεστημένων του νου μας (και των προγραμματισμών που έχουμε δεχθεί) και της αλήθειας, των πραγματικών μας αναγκών. Μπορεί, από φόβο να μη στενοχωρήσουμε κάποιον δικό μας άνθρωπο, να πάμε ενάντια στον εαυτό και την αλήθεια μας κάνοντας πράξεις με τις οποίες προδίδουμε τον εαυτό μας. Κάτι που τελικά ούτε τον άνθρωπο που θέλουμε να ευχαριστήσουμε ικανοποιεί, καθώς η ψυχή του νιώθει ότι δεν είμαστε ευτυχείς. Γιατί κι αυτοί που έχουν προσδοκίες από εμάς, συνήθως τις έχουν λόγω δικών τους προγραμματισμών. Αν σπάσουμε τις αλυσίδες αυτές των προγραμματισμών, ακόμα κι αν εξωτερικά υπάρξουν συγκρούσεις με ανθρώπους του περιβάλλοντός μας, το ότι πράξαμε βάσει της αλήθειας μας, τελικά όταν καταλαγιάσει η μπόρα, μόνο ικανοποίηση θα φέρει . Δεν μιλάμε βέβαια για κενή αντιδραστικότητα και επαναστατικότητα – ίσως κι αυτό να είναι ένας προγραμματισμός- αλλά για υγιή επαναστατικότητα απέναντι σε δομές που δεσμεύουν.
Άπαξ και συνειδητοποιήσουμε ότι λειτουργούμε βάσει προγραμματισμών, μπορούμε να κάνουμε βήματα για να επαναπρογραμματίσουμε τον εαυτό μας στην θετικότητα, σύμφωνα με την αλήθεια και τις ανάγκες μας. Βασικό εργαλείο γι’ αυτό είναι ο διαλογισμός που, σαν το νερό που πέφτει πάνω στο σώμα μας, σταδιακά μας καθαρίζει από τις διάφορες δομές που έχουν χτιστεί στο είναι μας, ενώ ταυτόχρονα μπορούμε να κάνουμε θετικές υποβολές στον εαυτό μας ώστε να τον ανακατατάξουμε προς στο θετικότερο, το καλύτερο, το ομορφότερο, το ηθικότερο.