Είπα σε σχέση με την απαλλαγή από τις ανεπιθύμητες συναισθηματικές καταστάσεις, ότι πρέπει να τις αποβάλλουμε, φωνάζοντάς τους να βγουν έξω από μας. Ωστόσο, ένας πολύ καλύτερος τρόπος είναι να καλλιεργήσουμε μια σκέψη ή ένα συναίσθημα που να είναι αντίθετο σ' αυτό που θέλουμε να ξεριζώσουμε.
Έχουμε την πολύ ισχυρή τάση να θεωρούμε τον εαυτό μας σαν δημιούργημα των συναισθημάτων και των συγκινήσεών μας, και να φανταζόμαστε ότι αυτές οι συγκινήσεις και τα συναισθήματα είμαστε «εμείς». Αλλά κάτι τέτοιο βρίσκεται πολύ μακριά από την αλήθεια.
Στην πραγματικότητα η πλειοψηφία των ανθρώπων είναι σκλάβοι των συναισθημάτων και των συγκινήσεών τους, κι αυτά είναι που τους κυβερνούν ως ένα μεγάλο βαθμό. Οι πιο πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι τα συναισθήματα είναι καταστάσεις που τους καθορίζουν και που απ' αυτές είναι αδύνατο ν’ απαλλαγούν - κι έτσι σταματούν να επαναστατούν. Υποχωρούν χωρίς αμφισβήτηση στο συναίσθημα, παρόλο που μπορεί να ξέρουν ότι αυτό το συναίσθημα ή η συγκίνηση αποσκοπεί αποκλειστικά να τους βλάψει και να τους οδηγήσει στην αποτυχία και τη δυστυχία, αντί για την επιτυχία και την ευτυχία. Οι άνθρωποι λένε «Έτσι είμαστε φτιαγμένοι», κι αδιαφορούν για όλα τ’ άλλα.
Η νέα Ψυχολογία όμως διδάσκει στους ανθρώπους καλύτερα πράγματα. Τους λέει ότι είναι κύριοι των συναισθημάτων και των συγκινήσεων τους, αντί σκλάβοι τους. Τους λέει ότι τα κύτταρα του εγκεφάλου τους μπορούν ν’ αναπτυχθούν, ότι μπορούν να εκδηλωθούν μέσα σε πιο επιθυμητά πλαίσια, κι ότι τα παλιά εγκεφαλικά κύτταρα που εκδηλώνονταν μ' ένα τόσο δυσάρεστο τρόπο μπορούν να περάσουν στην αποστρατεία και ν’ αφεθούν σε μια κατάσταση ατροφική, αφού δε θα χρησιμοποιούνται πια. Οι άνθρωποι μπορούν ν' αλλάξουν τον εαυτό τους, ν’ αλλάξουν ολοκληρωτικά το χαρακτήρα τους. Αυτό όλο δεν είναι απλά μια θεωρία για αργόσχολους, αλλά ένα λειτουργικό γεγονός που έχει αποδειχτεί στην πράξη, από χιλιάδες ανθρώπους, και που όλο και περισσότερο γίνεται φανερό σε πλήθος άλλους.
Άσχετα με το ποια θεωρία περί πνεύματος υποστηρίζουμε, πρέπει να παραδεχτούμε πια σήμερα ότι ο εγκέφαλος είναι το όργανο και το εργαλείο του πνεύματος αυτού, τουλάχιστο στην τωρινή κατάσταση της ύπαρξής μας, κι ότι ο εγκέφαλος θα πρέπει ν αντιμετωπίζεται πάντα μέσα σ' αυτά τα πλαίσια. Ο εγκέφαλός μας είναι σαν ένα θαυμάσιο μουσικό όργανο, που έχει εκατομμύρια «κλειδιά», και που πάνω τους μπορούμε να παίξουμε αναρίθμητους συνδυασμούς ήχων. Ερχόμαστε σ' αυτό τον κόσμο με ορισμένες τάσεις, διαθέσεις και προδιαθέσεις. Μπορεί ν' αποδίδουμε αυτές τις τάσεις στην κληρονομικότητα, ή να τις στηρίζουμε σε κάποιες θεωρίες περί προηγούμενης ύπαρξης, αλλά τα γεγονότα παραμένουν ίδια. Ορισμένα απ' αυτά τα «κλειδιά» του εγκέφαλου μοιάζουν ν' αντιδρούν στην αφή μας πολύ πιο εύκολα από άλλα. Ορισμένες νότες μοιάζουν να ηχούν τη στιγμή που το ρεύμα των περιστάσεων περνά πάνω από τις χορδές του μουσικού αυτού οργάνου, που είναι ο εγκέφαλος. Και κάποιες άλλες απ' τις νότες αυτές φαίνονται ότι δονούνται λιγότερο εύκολα. Ωστόσο, ανακαλύπτουμε πως αν καταβάλλουμε μια προσπάθεια της θέλησής μας για να περιορίσουμε τον ήχο κάποιων απ αυτές τις εύκολα δονούμενες νότες, θ αρχίσουν να δονούνται πιο δύσκολα και θα είναι λιγότερο πρόθυμες να δώσουν ήχο, κάτω από περιστασιακές καταστάσεις. Κι αν θελήσουμε να δώσουμε λίγη προσοχή σε μερικές από τις άλλες χορδές που δεν έβγαζαν ως τώρα ένα πολύ ξεκάθαρο ήχο, γρήγορα θα τις καταστήσουμε ικανές να λειτουργούν καλά' οι νότες τους θα ηχούν πιο ξεκάθαρα και πιο έντονα, και θα καταπνίγουν τους λιγότερο ευχάριστους ήχους.
Έχουμε εκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα που δεν τα χρησιμοποιούμε και που περιμένουν την καλλιέργειά μας. Χρησιμοποιούμε μόνο πολύ λίγα απ' αυτά, ενώ μερικά τους τα εξαντλούμε μέχρι θανάτου. Στην πραγματικότητα μπορούμε πολύ καλά να ξεκουράσουμε λίγα απ αυτά τα κύτταρα, χρησιμοποιώντας τα άλλα. Ο εγκέφαλος μπορεί να εξασκηθεί και να καλλιεργηθεί με τρόπο απίστευτο για κάποιον που δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα αυτό. Μπορούμε ν αποκτήσουμε και να καλλιεργήσουμε πνευματικές στάσεις, ή να τις αλλάξουμε και να τις απορρίψουμε κατά βούληση. Δεν υπάρχει πια καμιά δικαιολογία για τους ανθρώπους που εκδηλώνουν δυσάρεστες και βλαβερές πνευματικές καταστάσεις. Έχουμε το φάρμακο γι' αυτές στα χέρια μας.
Αποκτούμε συνήθειες σκέψης, συναισθημάτων και δράσης, με την επανειλημμένη χρήση. Μπορεί να έχουμε γεννηθεί με μια τάση προς κάποια ορισμένη κατεύθυνση, ή μπορεί να έχουμε αποκτήσει τάσεις μέσ’ από τις υποβολές άλλων - όπως από κάποια παραδείγματα των ανθρώπων γύρω μας, από υποβολές διαβασμάτων, ή απ’ όσα ακούμε από τους δασκάλους μας. Είμαστε ένα κουβάρι από πνευματικές συνήθειες. Κάθε φορά που υποχωρούμε μπροστά σε μια ανεπιθύμητη σκέψη ή συνήθεια, γίνεται πιο εύκολο για μας να επαναλάβουμε αυτή τη σκέψη ή την πράξη. Κι όσο πιο συχνά προβάλλουμε μια ορισμένη επιθυμητή σκέψη, ή εκτελούμε μια επιθυμητή πράξη, τόσο πιο εύκολο γίνεται για μας να επαναλάβουμε αυτή τη σκέψη ή πράξη.
Οι επιστήμονες που ασχολούνται με το Πνεύμα συνηθίζουν να μιλούν για επιθυμητές σκέψεις ή πνευματικές στάσεις, χαρακτηρίζοντάς τες «θετικές», ενώ θεωρούν τις ανεπιθύμητες «αρνητικές». Κι υπάρχουν πολλοί λόγοι γι’ αυτούς τους χαρακτηρισμούς. Το πνεύμα μας ενστικτώδικα αναγνωρίζει μερικά πράγματα σαν καλά για το άτομο που σ' αυτό ανήκουν, κι έτσι ανοίγει το δρόμο για τέτοιες σκέψεις, προβάλλοντας ελάχιστη αντίσταση σ' αυτές. Οι θετικές σκέψεις έχουν μια πολύ μεγαλύτερη επίπτωση απ' όσο οι αρνητικές, και μια θετική σκέψη μπορεί ν' αντισταθμίσει πλήθος αρνητικές. Ο καλύτερος τρόπος λοιπόν για να κατανικήσουμε τις ανεπιθύμητες ή αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα, είναι να καλλιεργούμε τις θετικές. Η θετική σκέψη είναι ένα ισχυρό φυτό, και με τον καιρό θα μαράνει την αρνητική, αφαιρώντας απ' αυτήν την αναγκαία για την επιβίωσή της τροφή.
Φυσικά, μια αρνητική σκέψη θα προβάλει στην αρχή πολύ ζωηρή αντίσταση, γιατί πρόκειται για έναν αγώνα επιβίωσής της. Αλλά όπως θα λέγαμε πιο απλά «βλέπει το χαμό» της, από τη στιγμή που θα επιτρέψουμε στη θετική σκέψη να ωριμάσει και ν' αναπτυχθεί. Και κατά συνέπεια αυτή η καταδικασμένη σε θάνατο αρνητική σκέψη καθιστά δυσάρεστα τα πράγματα για το άτομο, μέχρι που η θετική σκέψη ν' αρχίσει να λειτουργεί για να ξεκάνει την αρνητική. Τα κύτταρα του εγκεφάλου δε θέλουν καθόλου να μένουν σε αχρηστία, όπως δεν το θέλει όποια άλλη μορφή ζωντανής ενέργειας, κι επαναστατούν κι αγωνίζονται, μέχρι που να εξασθενίσουν πάρα πολύ για να μπορέσουν να συνεχίσουν αυτόν τον αγώνα. Ο καλύτερος τρόπος είναι να δίνουμε όσο γίνεται λιγότερη προσοχή σ' αυτά τα παράσιτα του πνεύμα-τος, αλλά ν αφιερώνουμε όσο μπορούμε περισσότερο χρόνο για να «ποτίζουμε», να φροντίζουμε και να περιποιόμαστε τα νέα κι όμορφα φυτά στον κήπο του πνεύματος.
Λόγου χάρη, αν νιώσετε την τάση να μισήσετε τους ανθρώπους, μπορείτε καλύτερα να κατανικήσετε αυτή την αρνητική σκέψη με το να καλλιεργήσετε στη θέση της την Αγάπη. Να σκεφτόσαστε την Αγάπη και να την εφαρμόζετε στην πράξη, όσο πιο συχνά μπορείτε. Να καλλιεργείτε σκέψεις καλοσύνης και πράξεις το ίδιο καλοσυνάτες, απέναντι στον καθένα που μ' αυτόν ερχόσαστε σ επαφή. Στην αρχή μπορεί να δυσκολευτείτε, αλλά προοδευτικά η Αγάπη θα κυριαρχήσει πάνω στο Μίσος, κι αυτό το τελευταίο θ' αρχίσει να υποχωρεί και να μαραίνεται. Αν έχετε μια τάση για μελαγχολία, καλλιεργείστε το χαμόγελο, και μια χαρούμενη αντιμετώπιση των πραγμάτων. Επιμένετε να πείσετε το στόμα σας να χαμογελά, και κάνετε μια όλο θέληση προσπάθεια να βλέπετε τη φωτεινή πλευρά των πραγμάτων. Οι δυνάμεις της μελαγχολίας μέσα σας θα δώσουν μια μάχη, φυσικά, αλλά εσείς μην τους αφιερώνετε τίποτα από την προσοχή σας. Απλά συνεχίστε να καλλιεργείτε την αισιοδοξία και τη χαρούμενη διάθεση. Να έχετε σαν λέξεις - κλειδιά σας, τη «Χαρά», το «Κέφι», την «Ευτυχία» και προσπαθείστε να τις εφαρμόσετε στην πράξη.
Αυτές οι συνταγές μπορεί να μοιάζουν πολύ παλιές και ξεπερασμένες, μα είναι αναμφισβήτητες ψυχολογικές αλήθειες και μπορείτε να τις χρησιμοποιήσετε προς όφελος σας. Από τη στιγμή που θα κατανοήσετε το νόημα αυτής της υπόθεσης, μπορείτε να κατανοήσετε και τις επικυρώσεις και τις αυθυποβολές που υποστηρίζουν οι πλήθος ψυχολογικές σχολές και θεωρίες και να επωφεληθείτε κι απ' αυτές. Μπορείτε να καταστήσετε τον εαυτό σας ένα ενεργητικό πλάσμα, αντί για μαλθακό, ένα δραστήριο άτομο, αντί για χαλαρό, εφαρμόζοντας στην πράξη αυτή τη μέθοδο. Όλα είναι θέμα πρακτικής και σταθερής δουλειάς. Οι άνθρωποι που ασχολούνται με τη Νέα Σκέψη συχνά ξέρουν πολλά να πουν σχετικά με την «εμμονή της σκέψης». Και, πραγματικά, είναι αναγκαίο να υπάρχει αυτή η «εμμονή της σκέψης», προκειμένου να εξασφαλίσουμε αποτελέσματα. Αλλά οπωσδήποτε χρειάζεται και κάτι περισσότερο. Πρέπει να εφαρμόζετε στην πράξη τη σκέψη, μέχρι που να καταστεί μια σταθερή και μόνιμη συνήθεια μέσα σας. Οι σκέψεις παίρνουν μορφή στην πράξη. Έτσι με το να βάζετε σε πράξη συγκεκριμένα πλαίσια σκέψης, οι πράξεις σας αντιδρούν πάνω στο πνεύμα σας. κι αυξάνουν την ανάπτυξη εκείνου του τμήματος του πνεύματός σας. που σχετίζεται στενά με την πράξη.
Κάθε φορά που το πνεύμα καλλιεργεί μέσα του μια σκέψη, είναι πιο εύκολο να την οδηγήσει σε μια συνακόλουθη πράξη, και κάθε φορά που μια πράξη εκτελείται γίνεται πιο εύκολη η αντίστοιχη σκέψη. Έτσι, καθώς βλέπετε τα πράγματα λειτουργούν σε μια διπλή κατεύθυνση - δράση κι αντίδραση.
Αν νιώθετε χαρούμενοι κι ευτυχισμένοι, είναι πολύ φυσικό για σας να γελάτε. Κι αν θελήσετε να γελάσετε λίγο, θ αρχίσετε να νιώθετε χαρούμενοι κι ευτυχισμένοι. Καταλαβαίνετε τώρα τι προσπαθώ να σας πω μ' όλ' αυτά; Να ποια είναι η ουσία:
Αν θέλετε να καλλιεργήσετε μια ορισμένη συνήθεια δράσης, αρχίστε με την καλλιέργεια της πνευματικής στάσης που αντιστοιχεί σ' αυτή τη δράση. Και σαν μέσο καλλιέργειας αυτής της πνευματικής στάσης, αρχίστε να την εφαρμόζετε στην πράξη, ή να συμπεριφέρεστε σύμφωνα μ' αυτήν, κάνοντας εκείνες τις κινήσεις που αντιστοιχούν στη σκέψη.
Τώρα για να δούμε αν μπορείτε κι εσείς να εφαρμόσετε στην πράξη αυτό τον κανόνα. Πάρτε κάτι που πραγματικό πιστεύετε ότι θα πρέπει να γίνει, μα που δε σας αρέσει να το κάνετε. Καλλιεργείστε τη σκέψη που οδηγεί σ αυτό - πείτε στον εαυτό σας: «Θέλω να κάνω αυτό κι αυτό το πράγμα». Ύστερα προχωρείστε στις σχετικές κινήσεις (χαρούμενα πάντα! - να το θυμόσαστε! κι εφαρμόστε στην πράξη τη σκέψη ότι θέλετε να κάνετε αυτό το συγκεκριμένο πράγμα. Δείξτε ενδιαφέρον καθώς το κάνετε - μελετήστε τον καλύτερο τρόπο για να το κάνετε, βάλτε την ψυχή σας σ αυτό, νιώστε περήφανοι που το κάνετε - και τότε θ' ανακαλύψετε τον εαυτό σας να κάνει αυτό το πράγμα με σημαντικό ποσοστό ευχαρίστησης κι ενδιαφέροντος. Θα έχετε έτσι καλλιεργήσει μια νέα συνήθεια.
Αν προτιμήσετε να δοκιμάσετε το ίδιο πράγμα σε κάποιο πνευματικό σας γνώρισμα που απ’ αυτό θέλετε ν απαλλαγείτε, θα δείτε ότι η μέθοδος λειτουργεί κατά τον ίδιο τρόπο. Αρχίστε να καλλιεργείτε το αντίθετο γνώρισμα, σκεφτείτο το, και εφαρμόστε το στην πράξη όσο πιο πολλές φορές μπορείτε. Ύστερα, παρατηρήστε την αλλαγή που θα συμβεί μέσα σας. Μη χάνετε το θάρρος σας με την αντίσταση που θα συναντήσετε στην αρχή, αλλά να πείτε χαρούμενα στον εαυτό σας: «Μπορώ και Θέλω». Μετά ξαναρχίστε την ίδια εργασία με περισσότερη ζωντάνια. Το σημαντικό εδώ είναι η εργασία να γίνεται χαρούμενα και μ’ ενδιαφέρον. Αν το καταφέρετε αυτό, όλα τ’ άλλα θα είναι εύκολα.
