Τι συμβολίζει όμως ο μύθος του Αχιλλέα; Τι μπορούμε να μάθουμε μέσα απ΄ το παράδειγμα του για τον δρόμο του ανθρώπου;
Καταρχήν βλέπουμε σ΄ αυτόν το πρότυπο του βασιλιά Ιππότη-πολεμιστή, που μάχεται για το δίκαιο και για τους συντρόφους του κι όχι για τις τιμές ή τα λάφυρα. Όπως λέει ο ίδιος: «Εγώ δεν ήρθα εδώ να πολεμήσω τους Τρώες...». Οδηγός του είναι η τιμή και ο όρκος και έχει ισχυρή και άκαμπτη προσωπικότητα, την οποία συμβολίζουν τα άφθαστα άλογα του που μόνο αυτός μπορεί να τα δαμάσει.
Όπως βέβαια κάθε μεγάλος πολεμιστής που έχει οξύ πνεύμα και μπορεί να δει και τις πληγές της μάχης, πέρα απ΄ τους θριάμβους, πράγμα που τον κάνει να δειλιάζει προς στιγμή και ν΄ αμφιβάλλει για το σκοπό αλλά και τον εαυτό του, έτσι κι ο Αχιλλέας αρχικά μεταμφιέζεται σε γυναίκα για να μην πάει στον πόλεμο. Απ΄τη φύση του όμως δεν μπορεί να κρυφτεί κι έτσι όταν ο Οδυσσέας φέρνει δώρα για τις γυναίκες στο παλάτι του Λυκομήδη και ο Αχιλλέας διαλέγει το σπαθί (σύμβολο της βούλησης ή του πνεύματος που θα τον οδηγήσει στη νίκη). Ούτε απ΄ το πεπρωμένο του μπορεί να ξεφύγει καθώς οι χρησμοί πρόλεγαν ότι οι Έλληνες θα νικούσαν σ΄ αυτό τον πόλεμο μόνο αν ο Αχιλλέας ήταν μαζί τους.
Έτσι λοιπόν επιλέγει τον δρόμο του (η μήπως ο δρόμος τον επιλέγει;) προτιμώντας να ζήσει λίγα χρόνια αλλά δοξασμένα, ενώ στο πρόσωπο του ενσαρκώνεται πλέον το αρχέτυπο του πολεμιστή, του Ανθρώπου που πολεμάει για τα ιδανικά του. Σε κάθε μάχη σε κάθε κονταροχτύπημα η ζωή κι ο θάνατος έρχονται πολύ κοντά αλλά για τον Αχιλλέα που ζει για να πολεμάει είναι το ίδιο. Ας μην ξεχνάμε ότι καμία μάχη δεν μπορεί να κερδηθεί, αν ο ήρωας δεν είναι αποφασισμένος καθώς αυτό που δίνει τη νίκη είναι το ηθικό το νικητή πρώτα και μετά οι ικανότητες ή το περιβάλλον στο οποίο θα βρεθεί.
Ο θυμός του Αχιλλέα, όταν ο Αγαμέμωνας του παίρνει τη Βρησιίδα, είναι τόσο μεγάλος που θα είχε πεθάνει σίγουρα απ΄ το χέρι του Αχιλλέα, αν η σύνεση της Αθηνάς δεν τον συγκρατούσε (σύμβολο της φρόνησης και του αυτοελέγχου του ήρωα). Ο διένεξη δεν είναι επειδή θα χάσει την κοπέλα, αλλά επειδή προσβάλλεται από τη στάση του βασιλιά των Ελλήνων που του λέει ότι υπάρχουν κι άλλοι σπουδαίοι και γενναίοι βασιλιάδες και μπορούν να νικήσουν τον πόλεμο και χωρίς αυτόν. Η μεγαλύτερη προσβολή για έναν ιππότη είναι η μεταχείριση του με τέτοιο τρόπο ώστε να αμφισβητηθεί η τιμή και η αξία του.
Έτσι παίρνει όρκο να απέχει απ τη μάχη, ενώ η αξία του γίνεται περισσότερο αντιληπτή απ΄ τους Αχαιούς που πλέον δεν ακούν τις εμψυχωτικές του κραυγές στη μάχη και αρχίζουν να χάνουν στον πόλεμο μέχρι που εκτοπίζονται στα πλοία τους.Ο Αγαμέμνονας του προσφέρει πλούσια δώρα και επιθυμεί τη συμφιλίωση, αλλά είναι δυνατόν να συμβιβαστεί η Ψυχή του πολεμιστή και να εξαγοραστεί με υλικά αγαθά;Ακόμη όμως κι όταν δεν πολεμάει ενδιαφέρεται συνεχώς για τις εξελίξεις του πολέμου, την υγεία των συντρόφων του και λυπάται όταν μαθαίνει άσχημα νέα. Εδώ βλέπουμε ένα ακόμη χαρακτηριστικό του ήρωα που δίνει μεγάλη σημασία στις πράξεις και στην εσωτερική δομή των συντρόφων του.
Κάθε ήρωας όμως έχει και την ευαίσθητη του πλευρά και για τον Αχιλλέα είναι ο παιδικός του φίλος ο Πάτροκλος που σε μία κρίσιμη στιγμή παίρνει τα όπλα του Αχιλλέα και έτσι μεταμφιεσμένος σκορπά τον τρόμο στους Τρώες. Η κίνηση αυτή του Πάτροκλου συμβολίζει την εσωτερική αλλαγή που γίνεται μέσα στον Αχιλλέα με σκοπό να επιστρέψει στη μάχη. Αρχικά δεν μπαίνει ο ίδιος αλλά ένα μέρος του. Ο ήρωας έχει επιστρέψει και είναι ξανά όρθιος. Χρειάζεται όμως ένα δυνατό γεγονός για να επιστρέψει ολόκληρος και να πολεμήσει μ όλο του το Είναι.Ο θάνατος του Πάτροκλου είναι το γεγονός που τον επαναφέρει στη μάχιμη κατάσταση. Ο Αχιλλέας βγαίνει άοπλος στο πεδίο της μάχης και απ΄ τα ουρλιαχτά του οι Τρώες τρέπονται σε φυγή. Ορκίζεται το θάνατο του Έκτορα παρόλο που ξέρει ότι την ίδια στιγμή θα πεθάνει κι ο ίδιος. Ο ήρωας αναλαμβάνει την εξωτερική μάχη του (αφού ξεπέρασε την εσωτερική) κι είναι έτοιμος να συναντηθεί με το πεπρωμένο του.
Έτσι, αφού θυσιάζει 12 νέους πάνω στον τάφο του Πάτροκλου, κλείνει ένα κύκλο και αναγεννημένος ρίχνεται στον πόλεμο με θεϊκά ρούχα και όπλα.
Η μάχη προβλέπεται τρομερή. Είναι η αιώνια μάχη όπου ο άνθρωπος παίρνει την τελική απόφαση να κυριαρχήσει στα πάθη και να κατακτήσει την αιώνια ψυχή του.Aπό μία τέτοια μάχη δεν είναι δυνατόν να λείψουν ούτε οι Θεοί, γι αυτό ο Δίας άρει την απαγόρευση του και επιτρέπει στους Θεούς να λάβουν μέρος στον πόλεμο (στις πολύ κρίσιμες στιγμές οι άνθρωποι πάντα έχουν τη θεία βοήθεια ή καθώς γίνονται υπεράνθρωποι χειρίζονται τις θείες δυνάμεις).
Ο Αχιλλέας σκοτώνει τελικά τον Έκτορα τον πιο άξιο και πιο γενναίο άνδρα της Τροίας έχοντας τη θεϊκή βοήθεια της Αθηνάς .Εκεί κλείνει ο κύκλος του καθώς και ο κύκλος της Τροίας, καθώς η Ελένη σύμβολο της αιχμάλωτης ψυχής που φυλακίζεται στον κόσμο της ύλης επιστρέφει με την προσπάθεια του ήρωα-ιππότη, μετά από τρομερές μάχες (εξωτερικές και εσωτερικές) στη θέση που της αρμόζει.
Ο Αχιλλέας δεν πέθανε πραγματικά, αλλά κέρδισε την αθανασία, αφού η μητέρα του η Θέτιδα έφερε το νεκρό του σώμα στο Λευκό Νησί στα Ηλύσια Πεδία, όπου ζουν οι ήρωες, σύμβολο του ήρωα που δεν ήταν μόνο πολεμιστής αλλά κυρίως του ανθρώπου που ξεπέρασε εμπόδια και δοκιμασίες και με το δικό του αγώνα κέρδισε την Αθανασία.Το παράδειγμα του Αχιλλέα ας ξυπνήσει αυτό το μικρό ήρωα που κοιμάται μέσα μας αλλά διψάει για περιπέτειες, μεγάλα κατορθώματα και άξιους αγώνες και που τόσο πολύ τον έχει ανάγκη ο κόσμος σήμερα!
ΕΚΤΟΡΑΣ
«Οι αδύνατοι άνθρωποι δεν κάνουν την Ιστορία, συνήθως δεν προλαβαίνουν ούτε να τη διαβάσουν»
Όσο γοητευτική και ενδιαφέρουσα είναι προσωπικότητα του μεγάλου ήρωα της Ιλιάδας του Αχιλλέα, τόσο χαρακτηριστική και δυναμική είναι επίσης και η παρουσία στην Ιλιάδα του ΄Έκτορα, που είναι ο μεγαλύτερος ήρωας και κύριος υπερασπιστής της Τροίας. Η μοίρα των 2 ηρώων φαίνεται άρρηκτα συνδεδεμένη σε σημείο να μην μπορούμε να κατανοήσουμε τον ένα αν δεν εμβαθύνουμε και την προσωπικότητα του άλλου..
Ο Έκτορας είναι ο πρωτότοκος γιος του Πριάμου και της Εκάβης, αν και μερικές παραδόσεις τον θεωρούν γιο του Απόλλωνα και είναι αυτός που ασκεί πραγματικά την εξουσία στους Τρώες αν και βασιλιάς είναι ο Πρίαμος. Είναι ο πρώτος άνδρας στις συνελεύσεις και αυτός που κατευθύνει τον πόλεμο. Είναι ψηλός και λεβεντόκορμος όπως ο Αχιλλέας και όταν οδηγούσε το άρμα του με τα κατάμαυρα άλογα, θα έλεγε κανείς ότι ήταν ο ίδιος ο Ενυάλιος Άρης. Ο λαός του τον λατρεύει και του αποδίδει θεϊκές τιμές. Ακόμη και οι Έλληνες ξέρουν ότι είναι ο ισχυρότερος υπερασπιστής της Τροίας και όσο ζει δεν πρόκειται να πέσει στα χέρια τους.
Είναι παντρεμένος με την Ανδρομάχη και έχει έναν γιο τον Αστυάνακτα, τον οποίο ονειρεύεται να μεγαλώσει σαν ένα γενναίο πολεμιστή, γεγονός για το οποίο φαίνεται να συγκρούεται με τη γυναίκα του που απεχθάνεται τον πόλεμο. Αλλά «μερικά πράγματα είναι μόνο για αντρίκειες καρδιές» όπως της λέει στο «Τραγούδι της Τροίας», ένα πολύ όμορφο μυθιστόρημα που έχει γραφτεί για το θέμα που ερευνάμε.
Έχοντας υπόψιν του το χρησμό που λέει ότι θα πεθάνει απ΄ το χέρι του Αχιλλέα, αποφεύγει τη μάχη σε ανοικτή πεδιάδα όσο ο Αχιλλέας είναι εκεί, αλλά όταν αυτός απουσιάζει προκαλεί μεγάλο χαμό στους Έλληνες. Πολύ όμορφη είναι η μονομαχία του με τον Αίαντα που κρατάει μία ολόκληρη μέρα χωρίς να φέρει τη νίκη σ΄ έναν απ΄ τους 2 ήρωες. Τότε γίνονται φίλοι ανταλλάσσοντας δώρα: Ο Αίαντας του προσφέρει τη ζώνη του και ο Έκτορας το πολύτιμο ξίφος του.
Ο ρόλος του στην έκβαση της μάχης είναι καθοριστικός. Έτσι συχνά χρειάζεται να επέμβουν οι θεοί για να τον εμποδίσουν να σκοτώσει ήρωες όπως τον Νέστορα ή τον Διομήδη. Ο ίδιος προστατεύεται από τον Απόλλωνα ενώ ο Δίας δίνει εντολή στους θεούς να του αφήσουν τη μάχη, τουλάχιστον όσο ο Αχιλλέας δεν θα συμμετέχει.
Σε μία κρίσιμη στιγμή ο Έκτορας σκοτώνει τον Πάτροκλο που είχε μπει στη μάχη φορώντας την πανοπλία του Αχιλλέα και του παίρνει τα όπλα. Όμως ο Αχιλλέας ορκίζεται εκδίκηση και περισσότερο μανιασμένος από ποτέ επιστρέφει στη μάχη σκοτώνοντας αρχικά τον Πολύδωρο έναν απ΄ τα αδέρφια του Έκτορα. Εκείνος ανίσχυρος να πάρει εκδίκηση, καταλαβαίνει ότι η ώρα του πλησιάζει. Μάταια ο Απόλλωνας τον περιβάλλει μ' ένα σύννεφο, προκειμένου να καθυστερήσει τη μοιραία στιγμή. Ενώ οι Τρώες επιστρέφουν στην πόλη ο Έκτορας μένει μόνος του μπρος στις Σκαιές Πύλες.
Ενώ όλοι τον προτρέπουν να μπει μέσα στα τείχη, εκείνος αγέρωχος και πεισματάρης είναι αποφασισμένος να συναντήσει τον Αχιλλέα, κάτι που τόσα χρόνια ποθούσε αλλά και φοβόταν συνάμα.Αλλά την κρίσιμη στιγμή που ο Αχιλλέας πλησιάζει, καταλαμβάνεται από φόβο και τρέπεται σε φυγή. Τρεις φορές κάνουν το γύρο της Τροίας μέχρι που η θεά Αθηνά μ΄ ένα τέχνασμα (μεταμφιεσμένη στον Διήφοβο, που υπόσχεται να βοηθήσει τον ήρωα) τον αναγκάζει να σταματήσει. Η ζυγαριά του Δία κλείνει πλέον προς το μέρος του Έκτορα και κατεβαίνει προς τον Άδη. Ο Απόλλωνας εγκαταλείπει τον ήρωα που σκοτώνεται από τον Αχιλλέα. Με τη διαύγεια που διακρίνει αυτούς που ξεψυχούν προλέγει στον Αχιλλέα το θάνατο του που πλησιάζει.
Η επόμενη εικόνα είναι μία απ΄ τις πιο χαρακτηριστικές (αποτρόπαιη και ταυτόχρονα γεμάτη δέος) του Τρωικού πολέμου:ο Έκτορας δεμένος απ΄ τους αστραγάλους στο άρμα του Αχιλλέα σέρνεται γυμνός γύρω απ΄ τα τείχη της Τροίας και κατόπιν εγκαταλείπεται το σώμα του στα σκυλιά και στα όρνια. Ακόμη και οι Θεοί λυπούνται τον άτυχο ήρωα και στέλνουν την Ίριδα να πείσει τον Αχιλλέα να δώσει πίσω στον πατέρα του το σώμα του Έκτορα, όπως και γίνεται. Ανάμεσα στα 2 στρατόπεδα γίνεται ανακωχή για 12 μέρες που επιτρέπει στους Τρώες να θάψουν με τις αρμόζουσες τιμές τον ήρωα-υπερασπιστή τους. Με το κλείσιμο του κύκλου του Έκτορα η Τροία έχει ήδη πέσει.
Αν προχωρήσουμε στον αποσυμβολισμό του μύθου του Έκτορα θα δούμε πολλά κοινά σημεία με τον μύθο του Αχιλλέα σαν τα νήματα της μοίρας του ενός να πλέχτηκαν ταυτόχρονα με του άλλου.
Ο Έκτορας είναι ο μεγαλύτερος ήρωας της Τροίας ενός πολιτισμού φωτεινού και ανώτερου (ας θυμηθούμε ότι ο Απόλλωνας είναι ο θεός-προστάτης της πόλης) που όμως έχει φτάσει σ΄ ένα σημείο καμπής, καθώς συγκρούεται με το νέο πολιτισμό των Ελλήνων, πιο βαρβαρικό φαινομενικά στον οποίο όμως κυριαρχεί η νόηση (ας θυμηθούμε ότι η Αθηνά είναι η θεά-προστάτιδα των Ελλήνων. Ξέρουμε ότι χωρίς τα τεχνάσματα του Οδυσσέα κανείς δεν θα μπορούσε να διαβεί τα απροσπέλαστα τείχη της Τροίας).
Βλέπουμε στο πρόσωπο του Έκτορα τον ήρωα που γεννιέται για ένα σκοπό, που ακολουθεί χωρίς δισταγμό και μέσα απ΄ αυτόν λυτρώνεται. Δεν είναι απλά γιος του βασιλιά, αλλά είναι συνετός (δεν ξεμυαλίζεται όπως όλοι οι άλλοι με την Ελένη, συμβουλεύει συνετά στις συνελεύσεις και διορατικός, ξέρει που οδηγείται η Τροία με τα καμώματα του Πάρη και την ξεροκέφαλη στάση του Πριάμου).
Είναι ξεκάθαρος ως προς το σκοπό του και γενναίος (δεν αποφεύγει τις μάχες και αναλαμβάνει κάθε δύσκολη περίπτωση), είναι ο τύπος του ανθρώπου που είναι γεννημένος αρχηγός και που η μοίρα τον έχει διαλέξει. Είναι απλός, λιτός και ευγενής, είναι το αρχέτυπο του πολεμιστή, όπως και ο Αχιλλέας τον οποίο επιθυμεί αλλά και ταυτόχρονα φοβάται να συναντήσει στο πεδίο της μάχης, γνωρίζοντας το πεπρωμένο του.
Όλη η πορεία του πολέμου κατά της Τροίας κορυφώνεται στη σύγκρουση των 2 ηρώων, που είναι κάτι περισσότερο από δίδυμα αδέρφια και ο μύθος του ενός δεν θα μας έλεγε τίποτε αν δεν υπήρχε και ο μύθος του άλλου.
Λέει ο Αχιλλέας για τον Έκτορα: «Κοίταξα την απτόητη σκοτεινιά των ματιών του και έμαθα πως ήταν το είδος του ανθρώπου που ήμουν κι εγώ. Τον αγαπούσα πολύ περισσότερο απ΄ όσο αγαπούσα τον εαυτό μου, τον Πάτροκλο ή τη Βρισηίδα ή τον πατέρα μου ,γιατί ήταν ο εαυτός μου μέσα σ΄ ένα άλλο σαρκίο. Ήταν ο προάγγελος του θανάτου, είτε ήταν αυτός που θα μου κατάφερνε το θανάσιμο πλήγμα, είτε θα παρατείνονταν λίγες μέρες ακόμα η ζωή μου ώσπου ένας άλλος Τρώας θα με σώριαζε κάτω. Ο ένας από εμάς έπρεπε να πεθάνει στη μονομαχία, ο άλλος λίγο αργότερα γιατί έτσι είχε αποφασιστεί όταν υφάνθηκαν τα νήματα της μοίρας μας»
Όπως και στην περίπτωση του Αχιλλέα ο Έκτορας είναι σύμβολο όχι απλά ενός ήρωα αλλά ενός βασιλιά-πολεμιστή που ο πρώτος εχθρός που έχει ν΄ αντιμετωπίσει είναι ο ίδιος του ο εαυτός, και η νίκη του είναι η πραγμάτωση της μοίρας για την οποία γεννιέται και των ιδανικών του άσχετα αν θα βγει νικητής ή όχι. Επίσης ο πόλεμος για τους αρχαίους πολιτισμούς δεν ήταν απλά πράξεις βίας αλλά σήμαινε δράση, συνεχόμενη εγρήγορση και θάνατο των γερασμένων μορφών με σκοπό την ανανέωση.Ο ήρωας για τον οποίο μιλάμε βρίσκεται κρυμμένος μέσα στον καθένα μας, διψώντας για δυσκολίες, κινδύνους, περιπέτειες και άξιες μάχες. Είναι ένας άνθρωπος που αναζητά τα αδύνατα και γι΄ αυτό ξεπερνά τον εαυτό του και δεν αφήνει τον κόσμο όπως τον βρήκε. Ας είναι οι μύθοι με τα αιώνια σύμβολα τους αφορμή για να ξυπνήσει και να μπει σε δράση αυτός ο μικρός-μεγάλος ήρωας, που είμαστε ΕΜΕΙΣ!
